Η ενοχλητική πατίνα του χρόνου

«Εάν τα κεράμινα ταύτα έργα προσηκόντως αλειφθώσι, μόλις διακρίνονται από των μαρμαρίνων», σημειώνει στο διαφημιστικό φυλλάδιο «Δείγματα Κεραμοπλαστικής υπό Δημητρίου Σαρρή» ο Ερνέστος Τσίλλερ, προτείνοντας το ασβέστωμα του εξωτερικού κεραμοπλαστικού διακόσμου των οικοδομών.
Δεν είχε υπολογίσει όμως ο Σάξωνας αρχιτέκτων ότι οι Νεοέλληνες θα εξελάμβαναν ως «προσήκουσαν άλειψιν» το πασάλλειμμα των πήλινων επιφανειών με τη βοήθεια ταβανόβουρτσας και με παχύ, κακοδιαλυμένο ασβέστη και την εξαφάνιση μετά σύντομο διάστημα, κάτω από παχύ στρώμα υλικού, όλου του αναγλύφου. Δεν γνώριζε ότι η ελληνική «μισή αρχοντιά» προέβλεπε το ασβέστωμα τουλάχιστον κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα, θάβοντας κάτω από συνεχώς προστιθέμενα στρώματα ασβέστη τα έργα που αυτός σχεδίασε και οι κεραμοπλάστες έχτισαν με τα χέρια τους.
Αν σε αυτά προστεθεί η επίδραση της βροχής, της σκόνης και της αθηναϊκής αιθαλομίχλης, το αποτέλεσμα είναι αυτό που φαίνεται στη φωτογραφία. Μερικές φορές τα στρώματα ασβέστη και ανθρακικών αλάτων ασβεστίου είναι τόσο σκληρά, που μόνο με κομπρεσέρ μπορούν να φύγουν. Τίθεται τότε το ερώτημα στον άτυχο συλλέκτη που με απόγνωση κοιτάζει το μπαζωμένο ακροκέραμό του: και τώρα τι κάνουμε;