Κυριακή 16 Ιουνίου 2013

Ανδριάντες εθνικών ευεργετών στον κήπο του Ζαππείου

Ο Ευαγγέλης Ζάππας ήταν αγωνιστής της Επαναστάσεως, επιχειρηματίας και εθνικός ευεργέτης.  Γεννήθηκε στο Λάμποβο της Βορείου Ηπείρου, στην επαρχία του Τεπελενίου, πολέμησε στην Ήπειρο και τη Ρούμελη μαζί με σημαντικές προσωπικότητες της Επαναστάσεως και μετά την Απελευθέρωση εγκαταστάθηκε στη Βλαχία, όπου απέκτησε τεράστια περιουσία. Ήταν εμπνευστής της αναβιώσεως των Ολυμπιακών Αγώνων και προς το σκοπό αυτό διέθεσε μεγάλο μέρος της περιουσίας του.  Με δική του χρηματοδότηση δημιουργήθηκε το Ζάππειον Μέγαρο και αναστηλώθηκε το Παναθηναϊκό Στάδιο. Ο ανδριάντας του είναι έργο του γλύπτη Ιωάννη Κόσσου

Ο Κωνσταντίνος Ζάππας γεννήθηκε στο Λάμποβο και μετά το θάνατο του εξαδέλφου του Ευαγγέλη Ζάππα διαχειρίστηκε την περιουσία του και μερίμνησε για την ανέγερση του Ζαππείου Μεγάρου. Με δωρεές από την προσωπική του περιουσία ιδρύθηκαν τα Ζάππεια Παρθεναγωγεία στην Κωνσταντινούπολη. Τον ανδριάντα του φιλοτέχνησε ο Γεώργιος Βρούτος

Ο Ιωάννης Βαρβάκης γεννήθηκε στα Ψαρά σε οικογένεια καραβοκυραίων. Το αρχικό του επώνυμο ήταν Λεοντής, αλλά απέκτησε το προσωνύμιο Βαρβάκης, επειδή είχε το ίδιο βλέμμα με το είδος γερακιού που οι Ψαριανοί ονομάζουν βαρβάκι. Αρχικά στράφηκε στην πειρατεία, ενώ μετά τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή έφθασε στην Αγία Πετρούπολη και επεδίωξε συνάντηση με τη Μεγάλη Αικατερίνη, στην οποία άσκησε ιδιαίτερη γοητεία και απέσπασε άδεια αλιείας στην Κασπία. Εκεί συνέλαβε την ιδέα εξαγωγής του χαβιαριού και τελειοποίησε τον τρόπο συντηρήσεως και ασφαλούς μεταφοράς του προϊόντος. Από το Αστραχάν της Κασπίας μετέφερε τις δραστηριότητές του στην Οδησσό, όπου υπήρξε ηγετικό μέλος και χρηματοδότης της Φιλικής Εταιρείας. Οι δωρεές του προς τη Ρωσία οδήγησαν στην παρασημοφόρησή του και την παραχώρηση τίτλου ευγενείας από τον Τσάρο. Η οικονομική του προσφορά στην Επανάσταση ήταν τεράστια. Με τη διαθήκη του κληροδότησε την τεράστια περιουσία του στο Ελληνικό κράτος. Με δικά του έξοδα ανεγέρθηκε το Βαρβάκειο Λύκειο.  

Η πατρίδα τίμησε το μεγάλο ευεργέτη αναθέτοντας στο γλύπτη Λεωνίδα Δρόση τη φιλοτέχνηση του ανδριάντα που βρίσκεται στον κήπο του Ζαππείου, προς τη λεωφόρο Βασιλίσσης Αμαλίας. Το έργο στοίχισε ογδόντα πέντε χιλιάδες δραχμές και τα αποκαλυπτήριά του έγιναν το 1890. Ο ευεργέτης κρατάει στο δεξιό του χέρι τη διαθήκη με την οποία δώρισε μεγάλο μέρος της περιουσίας του στο κράτος. Στις γωνίες του βάθρου, σε μικρότερη κλίμακα, υπάρχουν τέσσερεις καθιστές γυναικείες μορφές με αλληγορική σημασία, αναφερόμενες σε πτυχές της ζωής του Βαρβάκη: η Ελευθερία, η Ναυτιλία, η Τέχνη και η Βιομηχανία. Μοντέλο για τη φιλοτέχνηση των μορφών υπήρξε η σύζυγος του καλλιτέχνη

Περίτεχνο χυτοσιδηρό κιγκλίδωμα περιβάλλει τον ανδριάντα του Βαρβάκη

Παλαιά καρτ ποστάλ του Ζαππείου, στην οποία φαίνονται οι ανδριάντες των εξαδέλφων Ζάππα εκατέρωθεν της μαρμάρινης κλίμακας

Ο ανδριάντας του Ιωάννη Βαρβάκη στο νεαρό τότε κήπο του Ζαππείου. Πίσω του διακρίνεται ο Λυκαβηττός

Η αλέα μεταξή Ζαππείου και Λεωφόρου Αμαλίας γεμάτη από τροφούς και παιδιά. Αριστερά διακρίνεται η Αγγλικανική εκκλησία και δεξιά ο ανδριάντας του Βαρβάκη. Οι γιακαράντες της δενδροστοιχίας είναι ακόμη σε παιδική ηλικία 

Νταντάδες (τροφοί) διασχίζουν με τα καροτσάκια την Αμαλίας με την υπόδειξη του τροχονόμου στο ύψος της οδού Φιλελλήνων. Τότε το Ζάππειο ήταν κατ' εξοχήν τόπος συναντήσεως των Αθηναίων αστών

Δεν υπάρχουν σχόλια: