Ο αποστρέφων το πρόσωπο γενάρχης της Αθήνας

Στημένος στη χονδροειδή μαρμάρινη βάση του, ο ήρωας των αρχαίων Αθηναίων μοιάζει σαν να αποστρέφει το πρόσωπό του από το ζοφερή πραγματικότητα της σύγχρονης πόλης. Στο μπετό όπου στέκει η βάση του κάποιος πουλάει μια μεταχειρισμένη τηλεόραση. Άλλοι έχουν απλώσει στα χαλίκια την παντοειδή πραμάτεια τους, ένας λαθρομετανάστης βρίσκει καταφύγιο από τον ήλιο στους θάμνους ενώ στο βάθος κάποιος απόγονος των ενδόξων προγόνων επιστρέφει στη μητέρα γη τις μπύρες που ήπιε. Πιθανότατα αγνοεί ότι τα κάγκελα και τα δένδρα κρύβουν το ναό του Ηφαίστου και της Εργάνης Αθηνάς. Αλλά και να το 'ξερε, το κατούρημα δεν μπορεί να κρατηθεί. Εικόνες κυριακάτικου πρωινού από την ευρωπαϊκή, αλλά και τόσο οθωμανική Αθήνα

Ο μυθικός βασιλιάς της Αθήνας Θησεύς ήταν ο δημοφιλέστερος ήρωας της αρχαίας Ελλάδος μετά τον Ηρακλή και ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες στην ιστορίας της, αυτός που θεμελίωσε το μεγαλείο της πόλεως ενώνοντας τους δήμους της Αττικής. Από αυτό το γεγονός το όνομα της πόλεως που προέκυψε από το συνοικισμό ήταν στον πληθυντικό: αι Αθήναι. Την ανάμνηση του γεγονότος εόρταζαν οι Αθηναίοι στις 16 του Μηνός Εκατομβαιώνος, που αντιστοιχεί στην 8^η Ιουλίου, με τα «Συνοίκια» ή «Συνοικέσια».

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Θησεύς βρήκε το θάνατο στη Σκύρο, όπου και ετάφη. Στους ιστορικούς χρόνους, ο πρώτος που υπενθύμισε στους Αθηναίους το χρέος τους προς τον ήρωα ήταν ο Πεισίστρατος. Το 475 π.Χ., όταν ο Κίμων εξεστράτευσε κατά της Σκύρου και την κατέλαβε, άρχισε να ψάχνει όλο το νησί για να βρει τον τάφο του. Είχε πια απελπισθεί, όταν είδε ξαφνικά έναν αετό να προσγειώνεται σε ένα λόφο, να τον σκαλίζει με τα νύχια του και να τον κτυπά με το ράμφος του. Ο Κίμων το θεώρησε θεϊκό σημάδι, έσκαψε εκεί και ανακάλυψε μία παλιά μεγάλη σαρκοφάγο και κοντά της την αιχμή μιας λόγχης και ένα ξίφος. Πίστεψε ότι ανήκαν στον Θησέα και τα μετέφερε με την τριήρη του στην Αθήνα. Οι Αθηναίοι τον υποδέχθηκαν με λαμπρές τελετές και εναπέθεσαν με ευλάβεια τα λείψανα στο «Θησείον», το ηρώον που κατά τον Πλούταρχο έκτισαν για τον σκοπό αυτό «εν μέση πόλει», κοντά δηλαδή στο βωμό των Δώδεκα θεών. Το μνημείο αυτό δεν έχει ταυτισθεί μετά την ανασκαφή της αρχαίας Αγοράς.

Λεπτομέρεια από τη μαρμάρινη βάση. Χοντροκοπιά και δήθεν αρχαιοελληνική γραμματοσειρά, και πρώτη μούρη το «επί δημαρχίας…». Ο καβγάς για το πάπλωμα δηλαδή!

Η σύγχρονη Αθήνα στάθηκε μάλλον μίζερη και τσιγγούνα με το μυθικό γενάρχη της. Η οδός που φέρει το όνομά του είναι ένα μικροσκοπικό δρομάκι μεταξύ των οδών Περικλέους και Κολοκοτρώνη. Ένα μεγάλων διαστάσεων έργο με τίτλο «Θησεύς σώζων την Ιπποδάμειαν» τοποθετήθηκε το 1924 στην πλατεία Συντάγματος, για να μεταφερθεί λίγα χρόνια μετά στην πλατεία Βικτωρίας.

Το 1868 ο Τήνιος γλύπτης Γεώργιος Βιτάλης φιλοτέχνησε σε πρόπλασμα γύψου ένα έργο που παριστά τον ήρωα σε φυσικό μέγεθος καθιστό, γυμνό, φέροντα περικεφαλαία και δένοντα το σανδάλι του, ενώ στρέφει έντονα την κεφαλή του προς τα αριστερά. Το έργο παρουσιάσθηκε κατόπιν στα Ολύμπια του 1870. Πρόκειται για ένα από τα πλέον αντιπροσωπευτικά έργα του νεοελληνικού κλασσικισμού του 19^ου αιώνα.

Το εν λόγω έργο στήθηκε το 2002 από το Δήμο Αθηναίων στο πεζοδρόμιο της οδού Βασιλίσσης Αμαλίας, με την όψη προς την πλατεία Συντάγματος. Όμως δεν μακροημέρευσε εκεί, σαν κάτι να διώχνει τα αγάλματα του Θησέως από αυτή την πλατεία. Μετά από σύντομη παραμονή μεταφέρθηκε στη συμβολή των οδών Αδριανού και Αποστόλου Παύλου στο Μοναστηράκι. Στη μικρή πλατεία, ή μάλλον αδιαμόρφωτο χώρο όπου παλαιότερα ο λαϊκός παλαιστής  Σαμψών έδινε τις παραστάσεις του, επρόκειτο να ανεγερθεί από το Δήμο μνημείο των Εβραίων θυμάτων. Τελικά επελέγη η μεταφορά του Θησέως, ο οποίος στήθηκε έτσι ώστε να κοιτά προς το ναό του Ηφαίστου. Φαίνεται ότι ο Δήμος Αθηναίων δεν έμαθε ποτέ ότι η ονομασία «Θησείο» για το συγκεκριμένο ναό έχει αποδειχθεί λανθασμένη.

Πληροφορίες: Γλυπτοθήκη