Το Μνημείο του Αβραάμ Λίνκολν στην Ουάσιγκτον, ένας ύμνος στον ελληνικό κλασσικισμό

 

Το Μνημείο του Λίνκολν (Lincoln Memorial) στην Ουάσιγκτον χτίστηκε για να τιμήσει τον δέκατο έκτο Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Αβραάμ Λίνκολν. Αρχιτέκτων ήταν ο Χένρυ Μπέικον. Το κτήριο έχει τη μορφή ελληνικού δωρικού περιπτέρου ναού με τριάντα έξι κίονες (8Χ12), όσες και οι Πολιτείες της Ομοσπονδίας κατά το χρόνο θανάτου του Λίνκολν. Ως πρότυπα χρησιμοποιήθηκαν ο Παρθενών (οκτώ κίονες στις στενές πλευρές) και ο ναός του Διός στη Νεμέα (δώδεκα κίονες στις μακριές πλευρές). Η μεγάλου πλάτους είσοδός του είναι στην μακριά πλευρά.

Για τη δόμησή του έχουν χρησιμοποιηθεί εκλεκτά υλικά της αμερικανικής γης: η βάση είναι κτισμένη από γρανίτη της Μασσαχουσέτης, οι εξωτερικές όψεις και οι κίονες από λευκό μάρμαρο του Κολοράντο, οι εσωτερικοί τοίχοι και κίονες από ασβεστόλιθο της Ιντιάνα, το δάπεδο από ρόδινο μάρμαρο από το Τεννεσή, οι κέραμοι από μάρμαρο της Αλαμπάμα και το άγαλμα του Λίνκολν από μάρμαρο της Τζώρτζια. Οι πλάκες μαρμάρου της Αλαμπάμα που συγκροτούν την οροφή είναι κορεσμένες με παραφίνη, ώστε να αυξάνεται η διαφάνειά τους και να επιτυγχάνεται φυσικός φωτισμός. Αυτά τα υλικά μπορεί να μοιάζουν τυχαία, αλλά ο αρχιτέκτων τα επέλεξε για μία συγκεκριμένη αφήγηση: μια χώρα σπαραγμένη από τον πόλεμο μπορεί να επανενωθεί όχι μόνο με τη δημιουργία ενός όμορφου μνημείου, αλλά και με την ουσιαστική επανένωση των Πολιτειών.

Σχέδιο της προσόψεως του μνημείου

Σχέδιο της δωρικής κιονοστοιχίας, της ζωφόρου, της σίμης και του αττικού

Σχέδια των δωρικών και ιωνικών κιόνων

Σχέδια των τριπόδων και άλλων διακοσμητικών στοιχείων

Χαρακτηριστικό γνώρισμα του Μνημείου είναι η απουσία αετωμάτων και δίρριχτης στέγης. Αντ' αυτών, επάνω από το γείσο η στέγη περιφράσσεται από «αττικόν», δηλαδή στηθαίο διακοσμημένο με ανάγλυφους τρίποδες και γιρλάντες, που συγκρατούνται από αμερικανικούς αετούς με ανοικτές πτέρυγες. Στην κατώτερη ζώνη του στηθαίου αναγράφονται τα ονόματα των σαράντα οκτώ Πολιτειών που απάρτιζαν τις ΗΠΑ την στιγμή των εγκαινίων του Μνημείου (30 Μαΐου 1922).  
Στη ζωφόρο επάνω από τη δωρική κιονοστοιχία, αντί των συνήθων μετοπών και τριγλύφων, αναγράφονται τα ονόματα των τριάντα έξι Πολιτειών κατά το χρόνο θανάτου του Προέδρου (15 Απριλίου 1865) και οι χρονολογίες κατά τις οποίες εισήλθαν στην Ένωση. Τα ονόματά τους χωρίζονται από διπλά ανάγλυφα στεφάνια. Επάνω από το γείσο η σίμη κοσμείται από ανθέμια, μεταξύ των οποίων παρεμβάλλονται εναλλάξ κεφαλές λεόντων και άνθη ρόδων. Η ομοιότητά της με την αντίστοιχη του ναού του Διός στη Νεμέα είναι εντυπωσιακή.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Γουώρεν Χάρντινγκ εκφωνεί ομιλία κατά τα εγκαίνια του Μνημείου στις 30 Μαΐου 1922

Στο εσωτερικό υπάρχει ένα μεγάλο καθιστό άγαλμα του Αβραάμ Λίνκολν, έργο του Αμερικανού γλύπτη Ντάνιελ Τσέστερ Φρεντς (Daniel Chester French). Από εκεί εκφωνήθηκαν πολλές σημαντικές ομιλίες, με διασημότερη την ομιλία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στις 28 Αυγούστου 1963, στο τέλος της «Πορείας στην Ουάσιγκτον για την Απασχόληση και την Ελευθερία». Το Μνημείο είναι ανοικτό όλο το χρόνο εκτός από την ημέρα των Χριστουγέννων και αποτελεί έναν από τους πλέον αγαπημένους τόπους των Αμερικανών.

Τα διπλά στεφάνια της μετόπης, το όνομα της Πολιτείας με τη χρονιά εντάξεώς της στην Ένωση και η σίμη με τις κεφαλές λεόντων, τα ρόδα και τα ανθέμια

Κατά καιρούς κομμάτια του Μνημείου έχουν αποκολληθεί και ακολούθως έχουν αντικατασταθεί, όπως ο λίθος με το άνθος ρόδου που είναι λευκότερο

Γωνία του Μνημείου, όπου φαίνεται ένα διπλό στεφάνι στη θέση του τριγλύφου

Η Πολιτεία της Νέας Υόρκης ήταν μία από τις αρχικές δεκατρείς αποικίες και προσχώρησε στην Ένωση το 1788 

Ο ανάγλυφος διάκοσμος του στηθαίου

Οι τρίποδες στη γωνία του στηθαίου και το γωνιαίο ανθέμιο

Όλος ο ανάγλυφος διάκοσμος του άνω τμήματος του κτηρίου

Το κτήριο θα θύμιζε πολύ αρχαία Ελλάδα, εάν απουσίαζαν τα λατινικά γράμματα και η κάμερα ασφαλείας

Ο μαρμάρινος Έιμπ κοιτάζει προς τα ανατολικά, όπου βρίσκεται ο οβελίσκος του Τζωρτζ Ουάσιγκτον

Τρίποδας στην κλίμακα εισόδου του Μνημείου. Στο βάθος το Μνημείο του Ουάσιγκτον

Τα πόδια του τρίποδα είναι διακοσμημένα με ανάγλυφους αραβοσίτους, χαρακτηριστικό προϊόν της Αμερικής. Στο επάνω μέρος του ποδιού στέκει ένας αμερικανικός αετός

Το εσωτερικό του Μνημείου με το άγαλμα του καθιστού Λίνκολν. Οι κίονες του εσωτερικού είναι ιωνικού ρυθμού

Ανάγλυφο στεφάνι ελιάς στο εσωτερικό του Μνημείου. Η κατανόηση του συμβολισμού της ελιάς στην αρχαία ελληνική τέχνη βασίζεται στην επιμέλεια που απαιτείται για την καλλιέργειά της: μόνο ένα κράτος χωρίς πολέμους θα μπορούσε να καλλιεργεί ελιές. Έτσι ο κλάδος ελαίας σε όλα τα κλασσικά έργα εκπροσωπεί την ειρήνη 

Στεφάνια ελιάς και πεύκου. Η ελιά συμβολίζει τον ειρηνικό χαρακτήρα του Λίνκολν και το πεύκο το πένθος για αυτόν

Το σημείο από όπου στις 28 Αυγούστου 1963 ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ εκφώνησε το λόγο που έμεινε γνωστός από τη φράση "I have a dream"

Η δολοφονία του Αβραάμ Λίνκολν το 1865 ήταν η πρώτη δολοφονία Προέδρου στις ΗΠΑ και τον κατέστησε μάρτυρα της ιδέας της εθνικής ενότητας

Το Μνημείο βρίσκεται μέσα σε ένα συγκρότημα πάρκων όπου μπορεί να δει κανείς τα σημαντικότερα μνημεία των Ηνωμένων Πολιτειών

Πανοραμική άποψη αμέσως μετά την ανατολή του ηλίου

Πηγές φωτογραφιών: DCpages και Library of Congress.