Πολυγνώτου 10 και Βρυσακίου: οικία Βαλαδώρου

Συνηθισμένα ανθέμια κοσμούν το γείσο. Η γωνία έχει παραμορφωθεί από τη φθορά

Τα ακροκέραμα είναι τοποθετημένα ένα παρά ένα, αφήνοντας μεγάλα διαστήματα ανάμεσά τους

Εξαιρετικό επίκρανο με αβαθούς αναγλύφου φυτικό διάκοσμο

Το επίκρανο υπάρχει σε δύο μεγέθη, για τις ψευδοπαραστάδες του κτηρίου και για αυτές των κουφωμάτων

Αξιόλογα και σπάνια τα φουρούσια του εξώστη, με ορθογώνιο τελείωμα και κρεμαστό κουκουνάρι

Ο εξώστης επί της οδού Πολυγνώτου

Η αυλόθυρα από όπου εισέρχεται κανείς στην αυλή και την είσοδο της οικίας

Άποψη της οικίας από την Οδό των Παναθηναίων, κοντά στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου της Αγοράς

Γνωρίσαμε την οικία δεξιά στο τέρμα της οδού Πολυγνώτου από την ταινία «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη. Είναι το σπίτι όπου κατοικεί η Μελίνα Μερκούρη, όπου φέρνει βράδυ το Γιώργο Φούντα και έξω από την οποία βρίσκει το θάνατο ο Αλέκος Αλεξανδράκης. Το μπαλκόνι της αποτυπώνεται σε μία νυκτερινή λήψη και η γωνία της οδού Πολυγνώτου με την τότε συνεχόμενη οδό Ευρυσακείου στη σκηνή όπου στρίβει ένα αυτοκίνητο από την πρώτη για να κατεβεί τη δεύτερη προς το Μοναστηράκι. Από το παράθυρο του δωματίου της Στέλλας βλέπουμε τη θέα προς την Αγορά και την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, θέα που πολλοί σύγχρονοι Αθηναίοι θα χρυσοπλήρωναν για να έχουν.

Άποψη της οικίας από το χώρο των ανασκαφών της Αμερικανικής Αρχαιολογικής Σχολής. Αριστερά στη φωτογραφία μόλις που διακρίνεται η εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, ενώ στα δεξιά βλέπουμε το φοίνικα και τον κήπο της οικίας Κωλέττη

Η οδός Πολυγνώτου πριν την ανασκαφή της γειτονιάς του Βρυσακίου και την αποκάλυψη της Αγοράς των Αθηνών διασταυρωνόταν με την οδό Αρείου Πάγου, το δρόμο που ακολουθούσε τα χνάρια της αρχαίας Οδού των Παναθηναίων. Η οδός Ευρυσακείου, προέκταση της οδού Νίσου που βρίσκεται μεταξύ Ηφαίστου και Αδριανού, ξεκινά από την Αδριανού και σήμερα διακόπτεται στο ύψος της οδού Ποικίλης από την ανασκαφή της Βιβλιοθήκης του Πανταίνου. Πριν γίνουν οι ανασκαφές, συνέχιζε μέχρι την οδό Πολυγνώτου. Λίγο μετά τη συνάντηση των οδών Αρείου Πάγου και Πολυγνώτου, η πρώτη έστριβε ελαφρώς δεξιά, αφήνοντας χώρο προς τα αριστερά στην οδό Βουλευτηρίου Μπορούμε να θεωρήσουμε λείψανο της οδού Βουλευτηρίουτο μονοπάτι που βρίσκεται δίπλα από την οικία Κωλέττη και που χάνεται στον ανεσκαμμένο χώρο.

Μετά την ανασκαφή της αρχαίας Αγοράς η οδός Ευρυσακείου χάνεται πριν τη διασταύρωση με την οδό Πολυγνώτου, η οποία καταλήγει σε αδιέξοδο. Αριστερά η εξεταζόμενη οικία και δεξιά η οικία Κωλέττη

Η οικία Βαλαδώρου αποτελεί ένα στιβαρό δείγμα αθηναϊκής αρχιτεκτονικής με δύο ορόφους και ημιυπόγειο. Στην αυλή της υπάρχει εικονοστάσι της Αγίας Ματρώνης της Χιοπολίτιδος, ένδειξη ότι ανήκε σε Χιώτη. Ο κεραμοπλαστικός και μαρμάρινος διάκοσμός της διακρίνεται για την πρωτοτυπία του. Μπορούμε να υποθέσουμε από τις σωζόμενες οικίες της συγκεκριμένης γειτονιάς ότι ήταν αρκετά εύπορη και απολάμβανε τη θέα της Ακροπόλεως, χωρίς να μαστίζεται από τη σκιά και την υγρασία του Κάστρου.

Η εξεταζόμενη οικία στο βάθος της φωτογραφίας. Η οδός Πολυγνώτου όπως έχει φωτογραφηθεί από τη διασταύρωση με την οδό Διοσκούρων. Όλα τα εικονιζόμενα κτήρια σώζονται, και μάλιστα σε κατάσταση καλύτερη της εικονιζομένης

Η οικία είναι υποδειγματικά ανακαινισμένη και αποτελεί κόσμημα για την περιοχή του Ριζοκάστρου. Σε αυτό δυστυχώς δεν συμφωνούν όσοι βλέπουν στους τοίχους της τον καμβά για να ξεδιπλώσουν την καλλιτεχνική τους φύση με γκράφφιτι και ταγκ, ή απλώς να μουντζουρώσουν άλλο ένα κτήριο που απλώς δεν τους ανήκει.